Жаһандық бітімгершілік: халықаралық дипломатиядағы жетістіктер

Бүгінде әлемнің геосаяси кеңістігінде түрлі тұрақсыздық пен дүрбелең ушығып тұрған заманда, кез келген мемлекетаралық мәселелерді ашық келіссөзбен, бүкпесіз ымырамен шешудің маңызы зор. Тәуелсіздіктің бастау басынан бері алыс-жақын, ірілі-ұсақ елдердің бәрімен тең дәрежелі қатынас орнатқан Қазақстан өзі де бейбітшілік пен қауіпсіздік орнатуға бағытталған бастамалар көтеріп, осы бағытта өтетін жаһандық іс-шаралар белсенді қатысып келеді, деп хабарлайды JANABASTAU.KZ ақпарат агенттігінің тілшісі.  

Жақында, 2025 жылы 4 шілдесі күні Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Арнайы операциялар жасағының әскери қызметшілері Түркияда «Анадолу-2025» халықаралық оқу-жаттығуларына қатысып келді. Бұл шара түрлі мемлекеттердің арнайы бөлімшелері арасындағы өзара іс-қимылды нығайтуға бағытталған еді. Оған біздің елден 15 сарбаз қатысып, тактикалық ұрыс, биіктіктіктен парашютсіз секіру, жараланғандарды эвакуациялау сынды күрделі міндеттерді орындап, тәжірибе жинақтады.

Атап өтерлігі, Қазақстан БҰҰ аясында өтетін бейбітшілік операцияларына 2000 жылдан бастап белсенді араласа бастаған. 2003 жылы Ирактық миссиямен басталған жол кейін Ливан, Батыс Сахара және Африка елдеріндегі тұрақтандыру операцияларымен жалғасты. 2024 жылы Дамаскіге жіберілген 139 әскери қызметші – Қазақстанның бейбіт миссияларға деген адалдығының тағы бір дәлелі.

Қазақстанның әлемде тұрақтылық пен бейбітшілікті нығайтудағы келесі маңызды қадамы – мұның алдында ғана, 2025 жылдың 29-30 мамырда өткен Astana International Forum. Бұл шара жаһандық өзекті мәселелерді – су тапшылығы, энергетика, зияткерлік меншік, климат, азық-түлік пен киберқауіпсіздік сияқты тақырыптарды талқылаған маңызды диалог алаңына айналды. Форумға халықаралық ұйымдар мен мемлекет басшылары көптеп келді. Мұның өзі біздің елімізге деген жаһандық сенімінің көрсеткіші бола алады.

Қазақстанның халықаралық беделінің тағы бір айқын дәлелі – Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2024 жылы ШЫҰ саммитінде ұсынған «Әділетті әлем, татулық және даму жолындағы жаһандық бірлік» бастамасының БҰҰ құжаттары қатарына енгізілуі. Бұл бастама – БҰҰ-ның үйлестіруші рөлін нығайтып, әділетті халықаралық тәртіп құруды көздейді.

2025 жылы Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесін реформалауды, киберқауіптерге қарсы халықаралық платформа құруды ұсынды. Ал 2026 жылы климат мәселелеріне арналған аймақтық саммит өткізу жоспарлануда. Бұл – елдің жаһандық бастамаларды тек ұсынумен шектелмей, оларды нақты жүзеге асыруға дайын екенін көрсетеді.

Тәуелсіздік алғаннан кейін небәрі үш онжылдық ішінде Қазақстан әлемдік бітімгершілік кеңістігінде сенімді әрі дәйекті әріптеске айналды. Қарулы қақтығыстардың алдын алу, аймақтық тұрақтылықты қамтамасыз ету, халықаралық диалогты дамыту және жаһандық қауіпсіздікке үлес қосу – бұлар Қазақстанның сыртқы саясатының басты бағыттары. Бүгінгі таңда еліміз жаһандық бейбітшілік пен қауіпсіздік архитектурасының ажырамас бөлігі ретінде мойындалып отыр.