Жаңа оқу жылының жеті жаңашылдығы

Қыркүйек – мұғалімдер мен оқушылар, ата-аналар үшін қарбаласқа толы ай. Жаңа оқу жылы мыңдаған оқушы мектепке оралып, ұстаздар жұмысын жандандырып, ата-аналардың да назары мектепке ауады. 1 қыркүйекте 3,6 млн баланы қамтитын 7 637 мектеп жұмысын бастады. Ал биылғы оқу жылының жаңашылдықтары қандай? Бұл оқу жылы бұрынғыдан несімен өзгерек? Осыған байланысты газетіміздің тілшісі тақырыпты талдап, сараптап оқырман назарына ұсынып отыр.

1. Оқу жылы 31 мамырда аяқталады

  Ұстаздар мен оқушылар үшін ең басты ­жаңа­­­шыл­­дық– ­биыл оқу жылының 31 мамыр­ға дейін созылуы. Жаңа оқу жылы 1 қыркүйекте басталып, 36 аптаға созылып 31 мамыр­да аяқталады. Яғни, жаздың 1 күнінен бастап оқушылар дәстүрлі жазғы демалыстарына шығады. Жаз айлары толығымен балалардың демалыс уақыты болады. Жазғы демалыстың ұзақ­тығы білім саласындағы көшбасшы елдермен салыстырғанда ең ұзағы – 92 күн. Жалпы, бір оқу жылында балаларға 4 рет демалыс қарастырылған. Оған қоса демалыс және мереке күндерін есептегенде, балалар жыл бойы барлығы 192 күн демалып, тек 173 күн мектепке барады екен. ҚР Оқу-ағарту министрі Асхат Аймағамбетовтың бұл бастамасын Үкімет басшысы Әлихан Смайылов осы айда өткен отырыста қолдап, тиісті шешімді шығарғанын айтқан.  

2. Мұғалімдер үшін сенбі демалысқа айналады

  Биылдан бастап мектептер (үш ауысымды оқитын мектептерді қоспағанда) бес күндік жұмыс форматына көшті. Бұл Оқу-ағарту министрлігінің оқу жүктемесін азайту, оқу жылын созу және оқу жүктемесін біркелкі қайта бөлу туралы шешімдерінің нәтижесінде орайы туып отыр. Мәселен, Алматы қаласы мен Солтүстік Қазақстан облысында 200 мыңнан астам оқушы 2022 жылғы 1 қыркүйектен бастап бес күндік оқу аптасына ауысады. Сондай-ақ осы өңірлердегі 25 мыңнан астам мұғалім үшін сенбі демалыс күнге айналады. 5 күндік оқуға мектептердің 100%-ы көшеді. Осылайша, мұғалімдерге де, оқушыларға да жүктеме азаяды. «Президент тапсырмалары бойынша атқарылатын жұмыс­тар аясында алдағы уақытта сенбі мектеп мұғалімдері үшін ресми демалыс күніне айналады, бұл әріптестерімізге сабаққа дайындалып, уақытты отбасымен бірге өткізуге мүмкіндік береді. Мұның балаларға берер артықшылықтары бар, енді олардың да көбірек бос уақыты болады. Біз бұл мәселені ерекше бақылауға алдық», – деді министр Аймағамбетов. Бес күндік жұмыс аптасына басқа да өңірлер кезең-кезеңімен көшкелі жатыр.  

3. Қош бол, үштілді жүйе

  Жаңа оқу жылында мектептердің оқу бағдарламасына бірқатар өзгеріс енгізілгелі жатыр. Атап айтқанда, зерттеу және халықаралық тәжірибені зерделеу қорытындысына сәйкес, 1-сынып оқушысының үш тілді бірден меңгеруі қиын екені анықталған. «Бала ең алдымен өз ана тілінде оқып, жазуды үйренуі керек» деп отыр Аймағамбетов бастаған команда. Құба-құп! Сағадиев бастап кеткен «үштілділік саясаты» келмеске кететін түрі бар. Осылайша, Оқу-ағарту министрлігі мемлекеттік тілде оқытатын 1-сыныптарда балалар тек қазақ тілін, орыс тілінде оқытатын сыныптарда мемлекеттік және орыс тілдерін үйрететіні туралы шешім қабылдады. «Қазақ тілінде оқытатын мектептерде 2-сыныптан бастап орыс тілін оқыту басталады. Ағылшын тілі барлық мектепте 3-сыныптан бастап оқытылады. Сондай-ақ 1-сыныпта балаларға ерте кәсіптік бағдар беру мақсатында «Еңбекке баулу» және «Бейнелеу өнері» пәндері енгізілді», – деді Шолпан Каринова ОКҚ алаңында.  

4. Пәндер өзгерісі

  1 қыркүйектен бастап «Еңбекке баулу» және «Бейнелеу өнері» пәндері 1-сыныптан бастап енгізілді. Музыка пәнінің шеңберінде 6-сынып оқушылары өз қалауымен домбыра аспабында ойнауды үйрене алады. Мектептерде қосымша факультатив есебінен шахматты дамытуға мүмкіндік беріледі. Менеджементті және мектептегі кадр сапасын күшейту үшін де өзгерістер енгізілді. Биылғы оқу жылында, сонымен қатар, 5-11 сыныптарда «Жаһандық құзыреттер» факультативтік курсын оқыту жалғасады. Курста «Адалдық және этика», «Экологиялық мәдениет», «Азаматтық», «Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері», «Медиасауаттылық және қаржылық сауаттылық» модульдері бар.  

5. Мектепке жұмысқа тұру талабы күшейтілді

  Асхат Аймағамбетов педагогтерді жұмысқа қабылдаудың жаңа қағидалары да іске асырылып жатқанын мәлімдеді. Жұмысқа қабылдау енді конкурс бойынша педагогтің білімі, еңбек өтілі, біліктілік санаты және кәсіби жетістіктері сияқты критерийлердің негізінде жүргізіледі. Бұған қоса, педагогтерді Ұлттық біліктілік тестілеу арқылы жұмысқа алу тәртібі қабылданды. «Яғни, енді дипломның ғана негізінде емес, қосымша өз пәні бойынша тестілеуден өткендерді ғана мектепке жұмысқа қабылдаймыз», – дейді министр. Министрліктің мамандары жүргізген зерттеулерге сәйкес, білім сапасы мектеп пен ата-ананың қарым-қатынасына да байланысты. Аймағамбетовтың командасы осы үрдісті жаңа форматта ұйымдастырып, ата-аналардың жиналастарын да заманға сай әрі тиімді форматта өткізгелі отыр.  

6. Ұстаздарды ынталандырудың тың тетігі

  Оқу-ағарту министрлігі биылдан бастап 25 жылдан астам еңбек өтілі бар ұстаздарға «Ұстаздық қызметіне адалдығы үшін» құрмет белгісін тағайындауды жоспарлап отыр. Оқу-ағарту вице-министрі Шолпан Каринованың хабарлауынша, ведомство салалық ынталандыру жүйесін бекіту туралы бұйрыққа өзгерістер енгізу бастамасын көтерген. Оған сәйкес, «Ұстаздық қызметіне адалдығы үшін» құрмет белгісі мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және қосымша білім беру ұйымдарының педагогтеріне беріледі. «Төсбелгі 25 жылдан астам уақыт бойы ұстаздық еткен мұғалімдерге беріледі. Осылайша, өз ісіне адал, өскелең ұрпақты тәрбиелеу мен оқытуға зор үлес қосып жүрген ұстаздарды ынталандырғымыз келеді», – дейді Шолпан Каринова.  

7. Материалдық көмектің форматы өзгереді

  Осы жылы мектепке баратын әлеуметтік тұрғыдан осал отбасы балаларының жалпы саны 475 мыңды құрайды екен. Оларға заңнамаға сәйкес жалпы білім беру қорынан киім, мектеп-жазу құралдарын сатып алуға көмек көрсетіледі. Министрлік биылдан бастап осы бағыт бойынша екі жаңа өзгерісті енгізген. Біріншіден, биыл материалдық көмек ата-ананың есепшотына түседі. Енді ата-аналар мектеп формасы мен кеңсе тауарларын өздері сатып ала алады. Бұрын сатып алуды әкімдік жүргізетін. Ол өз кезегінде киімнің өлшемі мен сапасына қатысты көп наразылық болатын. Екіншіден, егер бұрын бір балаға бөлінетін қаржы әр өңірде әрқалай, 17 мыңнан 40 мыңға дейін болса, енді биыл оның мөлшері ең төменгі күнкөріс деңгейінен, яғни 37 389 теңгеден аз болмауы керек. 2022 жылғы жаңа оқу жылының басты өзгерістері осындай. Тың өзгерістердің оқушылардың білім алуына және мұғалімдердің жұмысына әсерін уақыт көрсете жатар. Білім жолына аяқ басқан жас жеткіншектерге сәттілік, ұстаздардың жұмысына табыс тілейміз! Оқу-білім жолында қанаттарыңыз талмасын!

Нұрән ӘДІЛЕТ