Сталиннің Мәскеудегі жаңа мүсіні: Ресей өткенді қайта жаза ма?

Жуырда Мәскеу метросындағы Таганская станциясының кіреберісіне Иосиф Сталиннің жаңа мүсіні орнатылды. Бұл — жай ғана архитектуралық шешім емес, Кремльдің тарихқа қатысты идеологиялық бағытының көрінісі ретінде бағалануда, деп janabastau.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.

Өткенге жаңа көзқарас

Сталин бейнесі – кеңестік репрессиялар мен тоталитарлық жүйенің символы. Соған қарамастан, қазіргі Ресейде оны "батыл көшбасшы", "жеңістің символы" ретінде дәріптеуге талпыныс байқалады.

Reuters хабарлағандай, бұл мүсіннің қайта орнатылуы Ресей билігінің тарихты қайта жазуға және оны саяси құралға айналдыруға бағытталған ұмтылысын айқын көрсетеді. Агенттік мәліметінше, қоғам ішінде бұл шешімге қатысты пікір екіге бөлінді — бірі тарихи әділеттілік десе, енді бірі репрессиялық мұраны дәріптеу деп бағалауда.

КСРО – заң жүзінде жойылған жоқ па?

Ресей президентіне жақын кеңесшілердің бірі Кеңес Одағының ыдырауын «техникалық қате» деп сипаттап, КСРО заң жүзінде жойылмаған деген мәлімдеме жасады. Мұндай риторика — тек өткенге емес, қазіргі егемен елдердің тәуелсіздігі мен шекарасына да тікелей күмән тудырады.

Идеологияға айналған тарих

Сталин мүсіні — Кремль жүргізіп отырған «баламалы тарихи баяндаудың» көрінісі. Бұл – тарихи шындықты бұрмалап, мемлекеттік идеологияны ақтауға бағытталған қадам. Ашаршылық, қуғын-сүргін секілді зұлматтар көмескіленіп, оның орнына "жеңіс", "тәртіп", "мықты билік" ұғымдары белсенді насихатталуда.

Украинадағы соғыс – «тарихи әділдік» пе?

Батыс шолушылары атап өткендей, Украинаға басып кіру де Кремль тарапынан "тарихи әділеттілік" ретінде түсіндірілуде. Украина Батысқа бет бұру арқылы "тарихи миссиясынан ауытқыды" деп бағалануда. Бұл ұстаным — қазіргі ресми идеологияның тірегі.

Қазақстанда да осыған ұқсас қауіп тудыратын риторика байқалып отыр. «Орыс жерін қазаққа сыйға тарттық» деген мәлімдемелер — тарихты саяси құралға айналдырудың қауіпті формасы.

Қорытынды

Ресейдегі бүгінгі тарихи саясат — өткенді объективті түрде зерттеу емес, оны билік мүддесіне қарай қайта құрастыру әрекеті. Сталиннің мүсіні — тек тастан құйылған ескерткіш емес, Кремль таңдаған жолдың символы.