Трамп Зеленскийді «диктатор» деп атады: екі көшбасшы арасындағы алауыздық тереңдей түсуде

АҚШ-тың бұрынғы президенті Дональд Трамп Украина президенті Владимир Зеленскийге шабуыл жасап, оны «диктатор» деп атады. Бұл пікір екі ел басшылары арасындағы шиеленісті одан әрі ушықтырды. Трамптың бұл сөзі Зеленскийдің Сауд Арабиясында өткен АҚШ-Ресей келіссөздеріне Киевтің шақырылмағанына байланысты «АҚШ президенті Мәскеудің жалған ақпарат кеңістігінде өмір сүруде» деген мәлімдемесінен кейін айтылды, деп жазды JANABASTAU.KZ ақпарат агенттігі bbc.com сайтына сілтеме жасап.

Зеленский мен Трамп арасындағы пікірталас

Флоридада өткен Сауд Арабиясы қаржыландырған инвестициялық кездесуде Трамп Зеленскийдің «Байденді шебер пайдалана білгенін» айтып, оны мазақ етті.

Трамптың «диктатор» деген сөзі Еуропа басшыларының жедел сынына ұшырады. Германия канцлері Олаф Шольц Зеленскийдің демократиялық легитимдігін жоққа шығарудың «қате және қауіпті» екенін айтты.

Ұлыбритания премьер-министрі Сир Киир Стармер Зеленскиймен телефон арқылы сөйлесіп, оны қолдайтынын білдірді. Даунг-стрит өкілі «Стармер Зеленскийді Украина халқының заңды түрде сайланған көшбасшысы ретінде толық қолдайтынын» мәлімдеді.

«Соғыс кезінде сайлауларды тоқтата тұру – орынды қадам, Ұлыбритания да Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде солай жасаған», – деп қосты ресми өкіл.

Зеленский бейсенбі күні АҚШ-тың Ресей және Украина жөніндегі арнайы өкілі Кит Келлогпен кездеседі. Ол бұл кездесудің маңызды екенін және АҚШ-пен ынтымақтастықтың сындарлы болуы тиіс екенін айтты.

Зеленский әлеуметтік желідегі жазбасында бейбітшілікті қамтамасыз етуде АҚШ пен Еуропаның рөлі шешуші екенін атап өтті.

Украинада президенттік мерзім мамыр 2024 жылы аяқталуы тиіс еді. Алайда, елде 2022 жылдың ақпанында Ресейдің басып кіруіне байланысты әскери жағдай енгізіліп, сайлаулар уақытша тоқтатылды.

Еуропа елдерінің реакциясы

Швеция премьер-министрі Ульф Кристерссон Трамптың «диктатор» деген сөзіне қарсы шығып, Германия сыртқы істер министрі Аналена Бербок оны «абсурд» деп атады.

«Егер шындыққа қарасаңыз, онда Еуропада кім диктатура жағдайында өмір сүріп жатқанын түсінесіз: бұл Ресей мен Беларусь халқы», – деді Бербок немістің ZDF арнасына берген сұхбатында.

Флоридада сөйлеген сөзінде Трамп Зеленскийді «диктатор» деп атап, Украинадағы сайлаулардың өткізілмей жатқанын сынады.

«Ол сайлау өткізуден бас тартады. Оның шынайы украиналық рейтингтері өте төмен. Әр қала қиратылып жатқанда, рейтинг жоғары болуы мүмкін бе?» – деді Трамп.

Ол сондай-ақ Украинадан сирек кездесетін минералдарды алуға қатысты әрекеттері туралы айтып, Зеленский үкіметін «келісімді бұзды» деп айыптады.

Трамптың мәлімдемелеріне қарсы жауаптар

Украинаның бұрынғы премьер-министрі Арсений Яценюк BBC-ге берген сұхбатында «Ресей дәл қазір шампан ашып жатқан болар» деп Трамптың сөзін сынады.

«Владимир Зеленский – толықтай заңды президент. Біз әскери жағдай кезінде сайлау өткізе алмаймыз», – деді Яценюк.

Бұл жанжал Трамптың сейсенбі күні Флоридадағы Мар-а-Лаго резиденциясында өткен баспасөз конференциясында Украина соғысына байланысты Киевті айыптауынан басталды.

Ол BBC News тілшісінің «Украиналықтарға қандай хабарламаңыз бар?» деген сұрағына:

«Олардың келіссөздерде орын алмауына ренжулі екенін естіп отырмын. Бірақ олар үш жыл бойы келіссөз үстелінде болды. Бұл мәселе оңай шешілуі мүмкін еді.

Сіздер оны ешқашан бастамауларыңыз керек еді. Келісім жасасуға болатын еді», – деп жауап берді.

Трамп Украинаға Ресейдің 2022 жылғы ақпанда басып кіруін бастағанын айтқан жоқ.

Келесі күні, сәрсенбіде, Зеленский Киевте өткен баспасөз мәслихатында:

«Біз Ресейден көп жалған ақпарат таралып жатқанын көріп отырмыз. Президент Трампқа бар құрметіммен... ол осы жалған ақпарат кеңістігінде өмір сүруде», – деді.

Сол күні Зеленский «әлем Путинді қолдай ма, әлде бейбітшілікті таңдай ма?» деген сұрақ қойып, бейсенбі күні Вашингтонның Украина жөніндегі өкілі Кит Келлогпен кездесетінін жариялады.

Зеленский Трамптың Украинаның сирек минералдарына қол жеткізу әрекеттерін де жоққа шығарды, себебі ол үшін ешқандай қауіпсіздік кепілдіктері ұсынылмағанын айтты.

Трамптың Украина туралы пікірлері және оның шынайылығы

Трамп Зеленскийдің рейтингін 4% деп сипаттады, бірақ BBC Verify-дың зерттеуі бойынша, ақпан айында жүргізілген сауалнамада украиналықтардың 57%-ы президентке сенетінін білдірген.

Трамп сонымен қатар Еуропаны да сынға алып:

«Украинадағы соғыс бізге қарағанда Еуропа үшін әлдеқайда маңызды. Бізде үлкен, әдемі мұхит бар, ол бізді ажыратып тұр», – деді.

Оның айтуынша, Еуропа аймақта бейбітшілік орнатуда «сәтсіздікке ұшырады».

Ресейдің реакциясы және жаңа санкциялар

Ресей президенті Владимир Путин де баспасөзге мәлімдеме жасап, Трамппен кездесуге «қуана келісетінін» айтты.

ЕО өз кезегінде Ресейге қарсы қосымша санкциялар енгізетінін хабарлады.

Жаңа санкциялар Ресейдің алюминий өнеркәсібіне және заңсыз мұнай тасымалдауға қатысы бар ондаған кемелерге бағытталған. Сондай-ақ, Ресейдің бірнеше банкі SWIFT төлем жүйесінен ажыратылады және кейбір ресейлік БАҚ-тардың Еуропада хабар таратуына тыйым салынады.