«Байгайстан»: Әлеуметтік желіде елдің тұтастығына қауіп төндіретін әзіл пайда болды

Әлеуметтік желіде «Багайстан» атауымен әзілдер, сериалдың үзінділері тарай бастады. Бұл туралы janabastau.kz хабарлайды Todayinfo ақпарат агенттігіне сілтеме жасап.

Әлеуметтік желілердегі ақпарат ағыны қазіргі заманғы қоғамдық пікірдің қалыптасуы мен саяси дискурстың елеулі бір бөлшегіне айналғалы қашан. Осының бір мысалы – жуырда ғаламтор кеңістігінде «Багайстан» атты әзілдер мен қысқа сериялы бейнероликтердің тарала бастауы. Бастапқыда күнделікті тұтынушының көңілін көтеретін жеңіл-желпі әзіл немесе интернет-мем ретінде қабылданған бұл дүние ендігі жерде бірнеше маңызды сауалдардың туындауына түрткі болуда.

Біріншіден, «Багайстан» ұғымының саяси және қоғамдық ахуалға ықпалы. Көптеген әзіл-мемдер интернетте пайда болып, уақыт өте ізім-ғайым жоғалып кетеді. Алайда «Багайстанның» таралуы мен оның бейнеүзінділерінің кең көлемде көрілімі көңіл көтеруден гөрі тереңірек мәселені қозғауда. Егер әзілдің мазмұны мен формаcы ел картасына қатысты бұрмалауларды, ұлттық шекара мен тұтастыққа селкеу түсіруді тұспалдаса, бұл жай ғана көңіл көтеретін контент емес, ұлттық мүддеге қайшы элемент ретінде қарастыруға тұрарлық.

Екіншіден, қоғамдық пікір тұрғысынан алғанда, мұндай ақпараттық өнімдер әу бастағы әзіл мақсаттан алыс кетіп, жұртшылықтың санасында күдік пен алаң туғызуы мүмкін. Егер пайдаланушылардың елеулі бөлігі бұл контентті шынайы ақпарат деп түсінсе не болмаса ұлттық бірлікті келекелеу түрінде қабылдаса, онда бұл ортақ құндылықтарға нұқсан келтіріп, тұтас мемлекеттілік туралы түсініктерге салқынын тигізуі ықтимал. Қазіргі ақпараттық дәуірде фактілер мен жалған мәліметтердің арасын ажырату оңай емес. Сыртқы немесе ішкі мүдделі топтар осындай әзілдік сипаттағы контентті ақпараттық ықпал ету құралы ретінде қолдануы да ғажап емес.

Үшіншіден, ұлттық қауіпсіздік және құқықтық реттеу мәселелері назарда болуы тиіс. Кез келген демократиялық елде сөз бостандығы құндылық ретінде құрметтеледі. Дегенмен, сөз еркіндігі ешқашан елдің конституциялық құрылысына, территориялық тұтастығына нұқсан келтіру құралына айналмауы керек. Мемлекеттің негізгі міндеттерінің бірі – ақпараттық кеңістіктегі теріс үрдістердің алдын алу, қажет болғанда заңнамалық тұрғыда тосқауыл қою. Бұл жерде мәселе бір ғана әзілге қатысты емес, жалпы ақпараттық гигиенаны сақтап, ұлттық бірлікке нұқсан келтіруге бағытталған кез келген әрекетті дер кезінде құқықтық алаңда қарастыруда.

Төртіншіден, мұндай жағдайлар ақпараттық-идеологиялық жұмыстардың әлсіз тұстарын айқындайды. Мемлекет пен қоғам өкілдері осы тәрізді контенттің алдын алу, түсіндіру және сауатты медиа білім беру шараларын кеңінен жүргізуі керек. Ұлттық бірлік, аумақтық тұтастық, мемлекеттік символика мен рәміздер секілді құндылықтар ақпараттық соғыстардың нысанына айналмауы үшін бұқараның ақпараттық иммунитетін күшейту – бүгінгі күннің маңызды міндеттерінің бірі.

Қорытындылай келе, «Багайстан» деп аталатын әзілдік контент әлеуметтік желілерде бейкүнә ойын-күлкі болып көрінгенімен, тереңірек зерделегенде ақпараттық қауіпсіздік пен ұлттық тұтастыққа жанама нұқсан келтіруі мүмкін. Сол себепті, бұл мәселе қоғам мен мемлекеттің бірлескен бақылауын, қажет болған жағдайда құқықтық реттеуді талап етеді. Ақпараттық кеңістікті белсенді басқару арқылы ғана біз мемлекеттің егемендігін, бірлігін және ұлттық құндылықтарын сақтау жолында сенімді қадамдар жасай аламыз.

Мейіржан Әуелханұлы