Жаңа жылдан бастап жылжымайтын мүлік нарығында қандай өзгерістер болады

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ: Қазақстанда тұрғын үй бағасы шарықтап барады

Жаңа Салық кодексіне сәйкес, пәтер немесе үй сатқанда салық төлеу талаптары қатаңдайды. Салық екі шарт бірдей орындалғанда ғана салынады:

– мүлік пайдамен сатылса (сатып алған бағадан қымбатқа өтсе);

– ең төменгі иелік ету мерзімі сақталмаса.

2026 жылдан бастап бұл мерзім 2 жыл болып белгіленеді. Сонымен қатар прогрессивті салық шкаласы енгізіледі:

– 36,7 млн теңгеге дейінгі пайдаға (8500 АЕК) – 10%;

– одан асқан бөлігіне – 15%.

2026 жылдан бастап тұрғын үйді жеке кәсіпкер (ЖК) ашпай-ақ, өзін-өзі жұмыспен қамтыған ретінде жалға беруге болады. Бұл жағдайда:

– табыс салығы – 0%;

– әлеуметтік аударымдар – 4%.

Жалпы құны 450 млн теңгеден асатын жылжымайтын мүлік иелері үшін мүлік салығы өседі. Салықты есептеу кезінде мемлекеттік бағалау құны алынады, ол әдетте нарықтық бағадан төмен болады.

Құрылыс компаниялары ҚҚС бойынша жеңілдіктен айырылады. 2026 жылдан бастап олар тұрғын үйді сату кезінде 0% емес, 16% мөлшерлемемен ҚҚС төлейді. Сарапшылардың пікірінше, бұл тұрғын үй бағасының шамамен 10%-ға дейін қымбаттауына әкелуі мүмкін.

2026 жылдан бастап салынып жатқан үйден пәтерді тек банк арқылы, қолма-қол емес есеп айырысу жолымен ғана сатып алуға болады. Қолма-қол төлемге толық тыйым салынады.

Сонымен қатар құрылыс салушылар пәтерді тек:

– Бірыңғай оператордың кепілдігі, немесе

– әкімдіктің рұқсаты болған жағдайда ғана сата алады.

Тек осы шарттар орындалса, үлестік қатысу шарты (ДДУ) жасалады.

2026 жылы жаңа Құрылыс кодексі күшіне енеді. Негізгі өзгеріс – тұрғын үйлерге берілетін кепілдік мерзімі 2 жылдан 5 жылға дейін ұлғаяды. Бұл кезеңде құрылыс салушы анықталған кемшіліктерді өз есебінен жоюға міндетті болады.

Сонымен бірге тірек конструкцияларына, шатырға және қасбетке кепілдікті 10 жылға дейін ұзарту мәселесі қарастырылып жатыр.

Бұл өзгерістер жылжымайтын мүлік нарығындағы ережелерді қатаңдатып, ашықтықты арттыруды көздейді.