Қазақстан спорты: жетістігі көп сала

Қазақ елі тәуелсіздік алғалы бері спорт саласы бойынша әлемдік аренадағы өзіндік орнын айшықтап үлгерген. Шын мәнінде Олимпиада, Азия ойындары мен әлем чемпионаттарындағы толайым табыстар халықаралық беделіміздің артуына зор ықпал етті, деп хабарлайды JANABASTAU.KZ ақпарат агенттігінің тілшісі.

Олимп шыңын бағындыру сатысы

Қазақстан спортшыларының алғаш рет тәуелсіз ел командасы ретінде қатысқан додасы – 1994 жылы Норвегияның Лиллехаммер қаласында өткен қысқы Олимпиада. Сайыпқыран саңлақтарымыз содан бері көк Туымызды биікте желбіретіп, Әнұранымызды асқақтата шырқап келеді. Жинақтап айтқанда, ел қоржынына 1994-2024 жылдар аралығында жалпы саны 16 алтын, 28 күміс, 42 қола – барлығы 86 медаль түскен.

Соның ішінде соңғы үштікті салыстырмалы түрде алсақ, 2016 жылы Рио-де-Жанейрода 2 алтын, 5 күміс, 10 қола медальді иеленіп, рекордтық көрсеткішке жеттік. Ал 2020 жылғы Токио Олимпиадасында не алтыны, не күмісі жоқ, тек 8 қоланы місе тұтқан кез Қазақстан спорты тарихындағы ең әлсіз нәтиже болды. Оған қарағанда, былтыр қазақтың маңдайына біткен шынашақтай дзюдошы ұл Елдос Сметовтің арқасында Париж Олимпиадасынан 1 алтын алып қалдық. Одан кейінгілері – 3 күміс пен 3 қола. Оның ішінде 1 күмісті спорттық гимнастикадан Қазақстан бойынша алғаш рет Нариман Құрбанов жеңіп алды.

«Токиодағы сәтсіздіктен кейін Париж Олимпиадасында жаңа спорт түрлерінен медаль алуымыз – оң қадам. Әсіресе гимнастика мен оқ атудан жетістікке жету өрісімізді кеңейткендей болды», - деп көңіл жұбатты сонда ҚР Ұлттық Олимпиада комитетінің өкілдері.

Сонымен, Париж-2024 Олимпиадасында өзбектер 5 алтын, 3 күміс, 2 қола – барлығы 10 медальмен алдымызды орап кетті. Біз 1 алтын, 3 күміс, 3 қоламен олардан кейін жайғассақ, Қырғыз елі 1 күміс, 2 қола медальды қанағат тұтты. «Біреуден ілгері, біреуден кейін жүріп жатырмыз» дегендей...

Жә, оған да шүкір дейік!

Азия ойындарында атойлағанмен...

Өзіміз өз, киіміміз бөз болғалы Азия ойындарына да алғаш рет сол 1994 жылы қадам бастық. Ондағы жетістік жаман емес енді. Еске сала кетсек, барлық Азия ойындарынан 637 медаль еншілеппіз. Оның 165-і – алтын, 180-і – күміс және 292-сі – қола. Ерекше атап өтерлігі, 2022 жылы Ханчжоуда 80 медальді бір-ақ қанжығалап, жалпыкомандалық есепте 11-орынға табан тіредік. Қоржын толы медаліміздің 10-ы алтын, 22-сі күміс, 48-і қола еді.

«Азия ойындары – Қазақстан үшін өз әлеуетін аймақтық деңгейде сынап көретін бір мүмкіндік. Ханчжоудың қорытындысы көрсеткендей, біздің спортшылар бокс пен күресте көшбасшы болғанмен, су спорты мен жеңіл атлетикадан әлі артта қалып келеміз», - дейді спорт журналисі Дастан Кенжалин.

Тек шаңғы мен конькиге сендік

Шүкір, қазақ спортшылары да қардан қарғып, мұз үстінде мәнерлеп сырғанай алады. Ондайда алдына жан салмайтын сәттері бар. Оған қысқы Азия ойындарында куә болып жүрміз. Бұл тұрғыда бас бармақпен бағалар жалпы нәтижеміз 4 алтын, 9 күміс, 7 қола – барлығы 20 медаль болып тұр. Оның ішінде үшеуі ыстық көрінеді. Атап айтқанда, шорт-трек эстафетасынан алғанымыз – тұңғыш алтын, фристайл акробатикадағы басымдық – тарихи жеңіс және хоккей құрамасы бесінші мәрте Азия чемпионы атанды. Керемет, ә?

«Бұрын Қазақстан құрамасы қысқы ойындарда тек шаңғы мен конькиге сенетін. Ал қазір шорт-трек пен фристайл сияқты жаңа бағыттарда да жеңіс бар. Бұл – жаңа буынның әлеуеті», - дейді Қысқы спорт түрлері бойынша олимпиадалық даярлау орталығының өкілі Марат Қаженов.

Көшбасшылық қалып танытқан салалар

2024 жылы Париж Олимпиадасында жалғыз алтын алғанмен, өзге де халықаралық ареналарда табыссыз емеспіз. Мысалы, сол жылы World Nomad Games додасында біздің құрама жалпыкомандалық есеп бойынша 112 медальмен (оның 43-і – алтын) көш бастады. Сондай-ақ Паралимпиадада 9 медаль еншілеп, ел тарихындағы ең үздік көрсеткішке қол жеткіздік. Шахматтан беткеұстар қыздарымыз Жансая Әбдімәлік пен Бибісара Асаубаева Азиядағы үздіктер қатарынан көрінді. ICPC әлемдік финалында бағдарламалау спорты бойынша Батыр Сәрдарбеков қоржынға бір алтын медальді топ еткізді. Ең ғажабы, экстремалды спорттан Әнел Сыдықова – Антарктидада мұзды суда жүзген алғашқы қазақстандық әйел.

Қысқасы, Қазақстан спортшыларының барлық Олимпиадалар бойынша ең көп медаль алған спорт түрлері мынадай:

Бокс – 26 медаль;

Күрес – 17 медаль;

Ауыр атлетика – 11 медаль;

Дзюдо – 6 медаль.

Жеңіл атлетика – 5 медаль.

«Қазақстан кәсіби спорттағы осындай табыстарын сақтай отырып, бұқаралық спортты дамытуға көңіл бөлуге тиіс. Сонда ғана бұл саладағы болашағымыз жарқын болады», – дейді спорт сарапшысы Аман Төлеубек.

Еркеғали БОЛАТҰЛЫ