Қазақстандағы блогосфера: азаматтық қоғамның жаңа тынысы

Қазақстандағы қазіргі азаматтық қоғамды сипаттағанда, соңғы жылдары ерекше қарқынмен дамып келе жатқан бір құбылыс – блогосфераны айналып өту мүмкін емес. Әлеуметтік желілер мен блогинг – бұл тек цифрлық технологиялар мен желілік коммуникациялар дамуының нәтижесі ғана емес, сонымен қатар азаматтық белсенділікті жаңа деңгейге шығарушы фактор болып отыр, деп хабарлайды JANABASTAU.KZ ақпарат агенттігінің тілшісі.  

Кейбір зерттеушілердің пікірінше, дәстүрлі азаматтық қоғам институттарының маңыздылығы біртіндеп әлсіреуде. Цифрлық технологиялардың дамуының арқасында азаматтар билік органдарына тікелей, бюрократиялық кедергілерсіз жүгінуге мүмкіндік алды. Сондықтан бүгінгі күні дәстүрлі қатысу формаларымен қатар, онлайн азаматтық белсенділік бірінші орынға шығып отыр.

Бұл пікірді сараптамалық сауалнамаға қатысқан респонденттердің 46%-ы қолдайды. Олар Қазақстандағы танымал блогерлер мен онлайн-активистердің азаматтарға айтарлықтай ықпал ете алатынын мойындайды. Ал 28% сарапшылар блогерлердің ықпалын тым жоғары бағаланды деп санайды. 10% респонденттер блогерлердің азаматтық санаға ешқандай әсер етпейтінін айтады.

Осы пікірлерден байқауға болатыны – блогосфераның рөлі туралы пікірлер сан алуан, дегенмен барлығы оның азаматтық белсенділікке әсері барын мойындайды, тек бұл ықпалдың сапасы мен тереңдігіне қатысты көзқарастар әртүрлі.

Сауалнама нәтижелері бойынша, азаматтық қоғам институттарының алдында тұрған басты бес проблема:

·        Бизнес құрылымдарымен өзара байланыстың әлсіздігі (10%)

·        Құқықтық сауаттың және біліктіліктің төмендігі (11%)

·        Жұмыстың жүйесіз жүргізілуі (11%)

·        Халықтың азаматтық белсенділігінің төмендігі (13%)

·        Мемлекеттік қаржыландыруға тәуелділік (19%)

Қызығы, кейбір сарапшылар азаматтық қоғам институттарына ешқандай айтарлықтай қауіп төніп тұрған жоқ деп есептейді.

Блогерлер мен әлеуметтік желілер Қазақстандағы азаматтық белсенділіктің жаңа форматына айналуда. Олар пікір білдіру, мәселе көтеру және қоғамдық қысым жасау құралдары ретінде танылып келеді. Дегенмен, бұл белсенділік шынайы институционалды өзгерістерге әкелуі үшін, жүйелі жұмыс пен қоғамдық пікірдің сапасын арттыру қажет.

Сондай-ақ, азаматтық қоғам институттары тек мемлекеттік қолдауға емес, азаматтардың сенімі мен қатысуына сүйенуі тиіс. Ол үшін құқықтық, технологиялық, мәдени және білім беру аспектілері қатар дамуы қажет.