Қазақстанды 2026 жылы ауыр дағдарыс күтіп тұр – экономист

Қазақстандықтар алдағы уақытта белбеуді қаттырақ бууына тура келетін сыңайлы. Белгілі экономист Айдархан Құсайынов ел экономикасын алдағы екі жылда ауыр сынақ күтіп тұрғанын мәлімдеді. Сарапшының пікірінше, 2025 жылдың өзінде халықтың табысы төмендеп, қалтасы жұқара бастайды, деп хабарлайды todayinfo-ға сілтеме жасаған JANABASTAU.KZ ақпарат агенттігі.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ: Қымбатшылық қысып барады: Ұлттық банк 2026 жылы инфляция жоғары болады деп болжайды

«Oshakbayev Live» бағдарламасында сөйлеген экономист жағдайдың 2026 жылы тіпті ушыға түсетінін айтты. Оның болжамынша, сол кезеңде жалақыны индекстеу (өсіру) тоқтап, кіріс көлемі бір орында қатып қалуы ықтимал.

Сарапшы үкіметтің «болашақ инвестициялар» туралы әдемі сөздеріне сенудің қажеті жоқ деп есептейді. Себебі бұл уәделер нақты жобалармен дәйектелмеген.

Бюджет тапшылығы және әлеуметтік жарылыс қаупі

Құсайыновтың айтуынша, 2026 жылдың алғашқы жартыжылдығында-ақ бюджетке салық түсімдері күрт азаяды. Қазынадағы қаржы тапшылығы салық органдары мен кәсіпкерлер арасындағы жаппай қақтығыстарға ұласуы мүмкін.

«Салықтар өсіп жатыр, ал халықтың табысы артпай отыр. Бұл қарапайым халықтың наразылығын тудырып, әлеуметтік шиеленістің артуына әкеп соғуы ғажап емес», – дейді сарапшы.

Теңге тағдыры және несие қыспағы

Экономикалық модельдің тығырыққа тірелгенін мына факторлардан байқауға болады:

• Тұтынушылық несие беру шектеліп жатыр;

• Импортқа тәуелділік артып келеді;

• Экономикалық өсім іс жүзінде тоқтады.

Экономист ұлттық валютаның болашағына да күмәнмен қарайды. Ол теңгенің әрі қарай құнсызданатынын (девальвация) жоққа шығармайды. Шетелдік тауарларға тәуелділік пен экономиканы ынталандыруға бағытталған сәтсіз қадамдар жағдайды одан сайын қиындатпақ.

Сарапшының сөзінше, нағыз дағдарыс 2026–2027 жылдары, яғни ел электоралды кезеңге (сайлау алдындағы уақыт) аяқ басқанда айқын сезіледі.

Қарапайым халық не істеуі керек?

Айдархан Құсайынов қазірден бастап қаржылық тәртіпке көшуге кеңес береді.

1. Шығынды азайтыңыз: Артық, қажетсіз заттарды сатып алуды тоқтатыңыз.

2. Қор жинаңыз: Тапқан табысыңыздың бір бөлігін «қиын күндерге» сақтап қойыңыз.

3. Жоспар құрыңыз: Алдағы екі жылда қаржылық жағдайыңыз қиындаса, қалай күн көретініңізді қазірден ойластырыңыз.