Табыс тамаққа кетеді: Экономист халықтың әл-ауқаты қиындағанын айтты

Қазақстан халқының тұрмысы жақсарды ма, әлде кедейлене түсті ме? Экономист Мақсат Халық бұл сұраққа жалаң статистикамен емес, әр отбасының әмиянына әсер ететін нақты факторлармен жауап берді, деп хабарлайды JANABASTAU.KZ ақпарат агенттігі Todayinfo-ға сілтеме жасап.

Сарапшының айтуынша, елдің байлығын тек жалпы ішкі өніммен (ЖІӨ) өлшеу – өзін-өзі алдаумен тең. Себебі макроэкономикалық цифрлар қарапайым халықтың дастарқанындағы өзгерісті көрсете алмайды.

Тұрмыс деңгейін қалай дұрыс анықтаймыз?

Экономист халықтың әл-ауқатын бағамдау үшін екі түрлі өлшем бар екенін алға тартады. Біріншісі – жан басына шаққандағы ЖІӨ. Бұл көрсеткіш бойынша Қазақстанның экономикалық әлеуеті жоғары көрінуі мүмкін. Алайда бұл байлықтың халық арасында қаншалықты әділ бөлінгенін ашып көрсетпейді.

Екінші және ең шынайы өлшем – Энгель заңы. Бұл заңдылыққа сүйенсек, адам табысының қанша пайызын тамаққа жұмсаса, оның әлеуметтік жағдайы сол деңгейде көрінеді. Яғни, тапқан табысыңыздың басым бөлігі азық-түлікке кетсе, өмір сүру сапасы төмен деген сөз.

Қазақстандағы жағдай: табыс қайда кетіп жатыр?

Өкінішке қарай, біздің елдегі басты проблема осы тұста жатыр. Ресми статистика жалақы өсті деп есеп бергенімен, қарапайым халықтың қалтасы қалыңдаған жоқ. Көптеген қазақстандық отбасылардың бюджеті мынадай күйде:

• Айлықтың үлкен бөлігі тек тамақтануға жұмсалады;

• Коммуналдық қызметтер мен несие төлегеннен кейін қолда ақша қалмайды;

• Болашаққа жинақ жасау, денсаулық пен білімге ақша бөлу – көпшілік үшін қолжетімсіз арман.

Бұл – жасырын кедейліктің нақ белгісі. Мұндай жағдай әдемі жазылған ЖІӨ есебінде көрінбеуі мүмкін, бірақ әр қазақстандықтың күнделікті өмірінде сезіліп тұр.

Экономикалық саясат қалай өзгеруі тиіс?

Сарапшының пікірінше, Үкімет ЖІӨ-ні қуалауды қойып, Энгель коэффициентін төмендетуге күш салуы керек. Ол үшін:

1. Халықтың табысы азық-түлік бағасынан озып, жылдам өсуі тиіс;

2. Инфляция, әсіресе азық-түлік бағасы қатаң бақылауда болуы қажет;

3. Жай ғана жәрдемақы тарату емес, еңбек өнімділігін арттырып, лайықты жалақы төлеу жүйесін қалыптастыру маңызды.

 

 

 

 

 

Посмотреть эту публикацию в Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Публикация от Мақсат Халық (@maxathalyk)