«Сіз келісімге келе алар едіңіз»: Трамп АҚШ-Ресей келіссөздерінен кейін Украинаны айыптады

Би-би-си Трампқа Украинаның АҚШ-Ресей келіссөздеріне шақырылмағаны туралы сұрақ қойды, деп хабарлайды janabastau.kz bbc.com тілшілеріне сілтеме жасап. 

Дональд Трамп Украина президенті Владимир Зеленскийдің Сауд Арабиясындағы бейбіт келіссөздерге шақырылмағанын «таңғаларлық» деп бағалаған соң, Украинаны сынға алды.

Трамп Украинаның реакциясына таң қалғанын айтып, бұл елдің «мәміле жасай алатын» мүмкіндігі болғанын меңзеді. Алайда Украинадағы соғыс үш жыл бұрын Ресейдің жаппай басып кіруімен басталғаны белгілі.

Бұл мәлімдеме Ресей Сыртқы істер министрі Сергей Лавровтың АҚШ мемлекеттік хатшысы Марко Рубиомен Сауд Арабиясында өткен келіссөздерінен кейін жасалды. Лавров Мәскеудің Украинадағы НАТО күштерін кез келген бітімгершілік келісім аясында қабылдамайтынын мәлімдеді.

«Сіз келісімге келе алар едіңіз»

Мар-а-Лагода журналистер алдында сөйлеген Трампқа BBC тілшісі украиндықтардың өздерін сатқындыққа ұшырағандай сезінуі мүмкін екенін айтып, оған қандай жауап беретінін сұрады.

«Олардың келіссөздерден шеттетілгеніне ренжігенін естіп тұрмын. Олар үш жыл бойы және одан да ұзақ уақыт осы жағдайды бастан кешірді. Бірақ бұл мәселе оңай шешілуі мүмкін еді», – деді Трамп.

«Сіз бұл соғысты бастамауыңыз керек еді. Сіз мәміле жасай алар едіңіз», – деп қосты ол.

«Мен Украина үшін мәміле жасай алар едім. Бұл ел барлық дерлік жерін сақтап қалар еді. Сонда бірде-бір адам қаза таппас еді, бірде-бір қала қиратылмас еді».

Сауд Арабиясындағы АҚШ пен Ресей өкілдерінің кездесуінен кейін Трамп «өзіне әлдеқайда сенімді» екенін жеткізді.

«Олар өте жақсы келіссөз жүргізді. Ресей бір нәрсе жасағысы келеді. Олар бұл жабайы соғысты тоқтатқысы келеді», – деді ол.

Еуропа елдері Украинаға әскер жіберуі мүмкін бе?

Трамп Еуропа елдерінің Украинаға әскер жіберу мүмкіндігі туралы сұраққа: «Егер олар мұны жасағысы келсе, маған бәрібір», – деп жауап берді.

Ресей мен АҚШ соғысты тоқтату үшін арнайы топтар тағайындауға келісті. Эр-Риядтағы келіссөздер Ресейдің Украинаға жаппай басып кіруінен кейін АҚШ және Ресей делегациялары алғаш рет бетпе-бет кездескен маңызды сәт болды.

Кездесуге АҚШ-тың Таяу Шығыстағы өкілі Стив Виткофф пен АҚШ ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесшісі Майк Уолц, сондай-ақ Ресей президентінің көмекшісі Юрий Ушаков пен Ресейдің ұлттық әл-ауқат қорының басшысы Кирилл Дмитриев қатысты.

Кездесуден кейін Лавров Мәскеудің Украинадағы НАТО бітімгершілік күштерін қабылдамайтынын тағы да атап өтті.

«Қарулы күштердің басқа тудың астында болуы ештеңені өзгертпейді. Бұл – біз үшін мүлде қабылдауға келмейтін нәрсе», – деді Лавров.

Ол АҚШ пен Ресейдің бір-бірінің астанасына тез арада елшілер тағайындап, қарым-қатынасты толық қалпына келтіруге дайын екенін де айтты.

Еуропаның ұстанымы

Еуропалық көшбасшылар Парижде жедел ұйымдастырылған кездесу өткізіп, АҚШ пен Ресей арасындағы жақындасуға байланысты өз ұстанымдарын талқылады.

Ұлыбритания премьер-министрі сэр Кейр Стармер Украинаның кез келген келісімі АҚШ-тың қолдауын талап ететінін мәлімдеді және Ұлыбританияның Украинаға әскер жіберу мүмкіндігін қарастыратынын айтты.

Алайда Германия канцлері Олаф Шольц Украинаға әскер жіберу мәселесін талқылау «мүлде ерте» екенін жеткізді. Польша премьер-министрі Дональд Туск те бұл қадамға бармайтынын мәлімдеді.

Италия премьер-министрі Джорджия Мелони Трамптың инаугурациясына қатысқан жалғыз еуропалық көшбасшы ретінде бұл мәселенің әлі де талқылауға жататынын айтты.

Зеленскийдің реакциясы

Украина президенті Владимир Зеленский Түркиядағы баспасөз мәслихатында бұл кездесуге қатысты ренішін білдірді.

«Біз әділетті шешім қабылдануын қалаймыз. Біздің артымыздан ешкім шешім қабылдамасын», – деді ол.

Зеленский Украинаны келіссөздерге қоспай соғысты тоқтату туралы шешім қабылдаудың әділетсіз екенін атап өтті.

«Сіз Украинасыз Украинадағы соғысты қалай тоқтату туралы шешім қабылдай алмайсыз», – деді ол.

Сонымен қатар, Украина басшысы АҚШ-тың қолдауынсыз Ресей әскерлеріне қарсы тұрудың қиын болатынын да мойындады.